درمان لیزرتراپی در فیزیوتراپی
از سال 1960 تاکنون از لیزر در پزشکی استفاده می شود. در سال های اولیه از لیزر سرد استفاده می شد، اما پس از گذشت چند سال با پیشرفت تکنولوژی، لیزرهایی با کارایی بالاتر به نام لیزر پرتوان به جامعه پزشکی و علمی عرضه شد.
آنچه لیزرتراپی در سلول انجام می دهد مشابه اثر نور خورشید بر سلول است اما در مقایسه با تاثیر نور خورشید اثرات مطلوب تابش لیزر چندین برابر بیشتر و قوی تر است.
در این مقاله با لیزرتراپی در فیزیوتراپی بیشتر آشنا خواهید شد.
لیزرتراپی چیست؟
واژه لیزر Laser، به معنی تقویت نور به روش گسیل القایی تابش است. این نور شامل طول موج هایی مختلف در جهات مختلف می باشد.
به عبارتی دیگر، لیزر نوعی نور تقویت شده و متمرکز است که پرتوهایی موازی با طول موج یکسان دارد.
در حدود 30 سال قبل، دانشمندان دریافتند تابش مقدار کمی نور لیزر در محل درد، موجب تسکین درد در ناحیه آسیب دیده می شود؛ همچنین روند بهبودی بافت آسیب دیده تسریع می یابد.
ازین رو، استفاده از تابش لیزر در فیزیوتراپی امروزه بسیار فراگیر شده است.
در واقع، یکی از بهترین، ایمن ترین و کارآمدترین روش های فیزیوتراپی جهت افزایش توان بخشی، بهبود و تسریع روند درمان بیماری لیزرتراپی است.
می توان از لیزرتراپی به عنوان روش اصلی درمان یا درمان فرعی در کنار درمان اصلی استفاده کرد.
تفاوت لیزر سرد و گرم چیست؟
لیزر سرد (لیزر کم توان یا LLLT): این نوع لیزر دارای توان خروجی 25 تا 500 میلی وات است.
لیزر سرد تا عمق نیم سانتی متر از سطح پوست نفوذ می کند. به دلیل عدم توان نفوذ لیزر سرد به عمق بیشتر از نیم سانتی متر، از این نوع لیزر فقط برای تسکین درد ناشی از آسیب ها و دردهای سطحی استفاده می شود و خاصیت درمانی ندارد.
*یک جلسه لیزر سرد، برای تسکین درد بافت مورد نظر، معمولا 60 تا 120 دقیقه طول می کشد.
لیزر پرتوان (HPLT): این نوع لیزر 500 تا 12000 میلی وات توان دارد. از لیزر پر توان برای درمان آسیب دیدگی های عمیق (بیش از 4 سانتی متر از سطح پوست) انجام می شود. لیزر پرتوان 24 برابر پرتوان تر از لیزر سرد است.
درمان لیزرتراپی در فیزیوتراپی
*یک جلسه لیزر پرتوان برای درمان بافت مورد نظر، 5 تا 15 دقیقه زمان می برد.
امروزه از لیزر پرتوان برای درمان آسیب در بافت عضلانی، لیگامنت ها، تاندون ها، اعصاب، مفاصل، استخوان و … استفاده می شود؛ اما در گذشته از HPLT فقط برای جراحی استفاده می شد.
استفاده از لیزر پرتوان تخصصی است و می بایست توسط متخصص در کلینیک فیزیوتراپی انجام شود.
بیشتر بخوانید
تکارتراپی چیست و موارد کاربرد آن در فیزیوتراپی
شاک ویو تراپی چیست و کاربرد در فیزیوتراپی(دیسک کمر اختلال نعوظ)
چه بیماری هایی توسط لیزر تراپی قابل درمان است؟
از جمله بیماری هایی را که می توان از طریق لیزرتراپی تحت کنترل قرار داد، عبارتست از:
- آرتروز– رماتیسم (حاد و مزمن)
- بیرون زدگی، ساییدگی، التهاب و فتق دیسک
- فاشیای پلانتار پاشنه پا
- آسیب مینیسک زانو
- التهاب (تاندون– بورس های شانه و لگن)
- درمان در رفتگی مکرر مچ دست و پا
- پارگی و کشیدگی عضله (گرداننده شانه– کشاله ران– همسترینگ)
- نرمی کشکک زانو (کندرومالاسی)
- کشیدگی و آسیب رباط (لیگامنت ها)
- بیماری آرنج تنیس بازان
- تسریع بهبودی شکستگی و در رفتگی مزمن
- درمان زخم های قدیمی (تبخال– سیاهرگی– دیابتی– ناشی از قطع عضو– زخم بستر)
- کنترل عفونت ناشی از زخم
- درد تریگو پوینت (نقاط ماشه ای) میوفاشیال
- دردهای عصبی (فشردگی عصب– سیاتیک– فیبرومیالژیا– سندرم تونل کارپال– عصب سه قلو نورالژی)
- تسکین درد (پس از عمل جراحی– پیچ خوردگی و شکستگی– فرسودگی کمر- آسیب در ورزش)
- بازسازی عصب آسیب دیده صورت و فلج صورت
- کمک به درمان عفونت مثانه
- جایگزینی بافت مرده ناحیه آسیب دیده بدن با بافت جدید (درمان اسکار زخم)
- درمان بی حسی های موضعی
- درمان التهاب و ورم و ادم و کبودی
- افزایش خون رسانی
درمان لیزرتراپی در فیزیوتراپی
چند جلسه لیزرتراپی نیاز است؟
بنا به نظر پزشک معالج بین 2 تا 3 بار در هفته و هر جلسه 10 تا 20 دقیقه برای بیماری های مزمن و در موارد حاد که درد شدید است، هر روز توصیه می شود.
در بعضی از بیماری ها ممکن است 1 تا 6 جلسه لیزر کافی باشد، اما در موارد شدید ممکن است 10 تا 15 جلسه لیزرتراپی انجام شود.
*در موارد مزمن مثل آرتروز گاهی لازم است درمان به صورت مدام و دوره ای تکرار شود.
لیزرتراپی در فیزیوتراپی چگونه اثر می گذارد؟
قبل از توضیح فیزیوتراپی به وسیله لیزر لازم است با اصطلاحات زیر آشنا شوید:
میتوکندری: میتوکندری ها در سلول های انسان وجود دارند؛ وظیفه اصلی میتوکندری تولید انرژی در سلول، ذخیره کلسیم در سلول برای سیگنالینگ، ایجاد گرما در بدن، رشد سلول و مرگ برنامه ریزی شده سلول است.
در واقع، میتوکندری محل تولید ATP می باشد.
ATP (آدنوزین تری فسفات): ATP یک کوآنزیم است. مولکول ATP در واقع یک مولکول حامل انرژی می باشد که با شکستن پیوند هیدروژنی، انرژی را از سلول آزاد می کند.
ATP در فرایند انتقال تکانه های عصبی و انقباض عضلانی و تقسیم سلول نقش دارد.
تابش لیزر بر بافت مورد نظر باعث تحریک سلول می شود.
این تحریک بیولوژیک باعث ایجاد گرما (به دلیل تحریک ATP)، رشد و تقسیم سلول و در نهایت موجب تسریع ترمیم و بازسازی بافت آسیب دیده و کاهش درد و التهاب می شود.
اشعه لیزر موجب کاهش انتقال سیگنال های درد از بافت به مغز می گردد، همچنین موجب افزایش سیگنال های عصبی حرکتی از بافت به مغز می شود که می تواند به طور کلی سیستم عصبی و عضلانی بیمار را درمان کند.
کاهش درد در این روش به دلیل تولید هورمون اندورفین و انکفالین (هورمون کاهش درد) است.
*اثر بسیار مهم لیزرتراپی، افزایش تولید کلاژن است که در بهبود زخم تاثیر بسزایی دارد.
آیا لیزرتراپی دردناک است؟
انجام لیزر تراپی بدون درد است. کسانیکه تحت لیزر درمانی در فیزویوتراپی قرار گرفته اند، این روش درمان را خوشایند و بدون درد توصیف کرده اند.
لیزر درمانی احساسی مشابه ماساژ به همراه تابش نور خورشید بر بافت ایجاد می کند.
درمان لیزرتراپی در فیزیوتراپی
آیا با لیزرتراپی می توان دوره نقاحت پس از جراحی را کاهش داد؟
با انجام لیزرتراپی دوره نقاحت برخی بیماری ها و دوره نقاحت پس از جراحی، به نصف کاهش می یابد.
لیزرتراپی روشی ایمن است که عوارضی ندارد.
بهتر است بدانید، گرچه، برخی داروها موجب تسریع بهبودی و کاهش درد و التهاب پس از جراحی می شوند، اما عوارض ناخواسته ای به دنبال دارند که در صورت طولانی شدن مدت نقاحت، ممکن است آسیب زا باشند.
چه کسانی نباید لیزرتراپی انجام دهند؟
لیزتراپی برای عزیزانی که در شرایط زیر قرار دارند، مناسب نمی باشد:
- بیماران دارای پیس میکر قلبی نباید از لیزرتراپی در قفسه سینه استفاده کنند؛
- بیماران باردار از انجام لیزرتراپی در ناحیه شکم خودداری کنند؛
- بیماران دچار سرطان و تومورهای بدخیم از انجام لیزرتراپی پرهیز کنند؛
- انجام لیزرتراپی برای کودکانی که دارای صفحات استخوانی باز هستند (در حال رشد) ممنوع است؛
- انجام لیزرتراپی اطراف چشم ممنوع می باشد (مگر در موارد خاص طبق توصیه پزشک متخصص)؛
*به یاد داشته باشید، بایستی در صورت قطع درد در اثر لیزرتراپی، از اعمال فشار بر ناحیه تحت درمان (طبق توصیه پزشک) تا زمان بهبودی پرهیز شود.
