دیابت در کودکان ؛ نشانه ها ، انواع دیابت و چگونگی درمان
دیابت در کودکان ؛ نشانه ها ، انواع دیابت و چگونگی درمان
ابتلا به دیابت نوع 1 و نوع 2 هر ساله رو به افزایش می باشد. کسانی که مبتلا به دیابت هستند، کمی بیشتر از افراد معمولی بایستی به سلامتی خود توجه کنند و زیر نظر پزشکان غدد قرار گیرند.
در گام اول، نشانه ها و علائم این بیماری توجه ما را جلب می کند. شناخت آن ها می تواند به ما کمک کند تا بتوانیم دیابت را تشخیص دهیم و برای کنترل آن اقدام نماییم.
با برترین پزشک همراه باشید!
دیابت چیست؟ به چه دلیلی به آن مبتلا می شویم؟
هورمون انسولین در بدن به وسیله پانکراس (لوزالمعده) ترشح می شود. انسولین قند را از خون می گیرد و به سلول ها منتقل می کند.
این قند برای تامین انرژی بدن استفاده می شود. در کسانی که به دیابت مبتلا می شوند، میزان انسولین کم است و یا این هورمون تاثیر کافی را ندارد و سلول ها نمی توانند قند موجود در خون را دریافت کنند.
دیابت دو نوع دارد : نوع 1 و نوع 2.
دیابت نوع 1:
دیابت نوع 1 که با نام دیابت وابسته به انسولین نیز یاد می شود، دارای دلایل ژنتیکی و محیطی است.
شیوع کمتری دارد و هنوز به صورت کامل شناخته نشده است. ابتلا به این نوع دیابت برای هر سنی امکان پذیر است.
اما جوانان و کودکان شایع ترین گروه های سنی در مبتلایان به دیابت نوع 1 هستند.
دیابت نوع 2:
دیابت نوع 2، این نوع از دیابت به دلیل مقاومت سلول های بدن در مقابل انسولین اتفاق می افتد. دیابت نوع 2 در بزرگسالان شایع می باشد؛ اما، در جوانان و نوجوانان نیز دیده می شود.
جوانان و نوجوانان به دلیل چاقی یا اضافه وزن و رژیم غذایی نامناسب و کاهش فعالیت های بدنی معمولا به آن مبتلا می شوند.
چرا شایع ترین افراد در ابتلا به دیابت نوع 1، کودکان هستند؟
زمانی که لوزالمعده در کودکان قادر به ترشح هورمون انسولین نباشد، کودک به دیابت نوع 1 مبتلا می شود.
اگر انسولین در بدن وجود نداشته باشد، قند بدون اینکه قادر باشد به سلول ها برسد، در خون تجمع می یابد.
بهتر است بدانید! ابتلا به دیابت نوع 2 در کودکان کمتر اتفاق می افتد.
درمان دیابت برای کودکان چگونه است؟
هر کدام از انواع دیابت به درمان های مخصوص خود نیاز دارد. برای مبتلایان به دیابت نوع 1 رعایت مسائل زیر اهمیت دارد:
- ورزش کردن و فعالیت بدنی برای کمک به حفظ قند خون در درجه نرمال
- داشتن برنامه و رژیم غذایی مناسب
- استفاده از انسولین
- کنترل قند خون
- افراد مبتلا به دیابت نوع 2 نیز بایستی به موارد زیر توجه نمایند:
- توجه به برنامه و رژیم غذایی
- ورزش و فعالیت بدنی بیشتر
- مصرف دارو (در صورت تجویز دارو از طریق پزشک)
- حفظ وزن سالم
بهتر است بدانید! امکان ابتلا به این دیابت در همه افراد وجود دارد، اما با بالا رفتن سن امکان ابتلا به آن بیشتر می شود.
کنترل قند خون:
قند خون بهتر است 4 بار در روز چک شود.
دستگاه اندازه گیری قند خون، از طریق نوک انگشتان قند خون را تعیین می کند؛ اما، دستگاه های دیگری نیز وجود دارند که از نواحی دیگر بدن نیز می توان میزان قند خون را بررسی کرد.
برنامه و رژیم غذایی مناسب:
داشتن برنامه منظم و رژیم غذایی مناسب، به معنای اینست که مقادیر زیادی میوه، سبزیجات و غلات کامل را در برنامه غذایی بگنجانیم و مواد غذایی دارای کالری و چربی کم استفاده نماییم.
بهتر است بدانید! سبزی ها به صورت کنسروی و میوه ها به صورت کمپوت در بالا رفتن قند خود موثرند. از مصرف آن ها جایگزین میوه و سبزی تازه بپرهیزید.
لازم به ذکر است! چربی، شیرینی، چربی گوشت، سوسیس و کالباس، لبنیات پرچرب، نوشیدنی های گازدار، برنج سفید، سیب زمینی سرخ کرده و بسیاری از مواد غذایی که امروزه مصرف آن ها بیش از حد شده است، همه در ابتلا به دیابت و افزایش قند خون نقش دارند.
برای تمام افراد مبتلا به دیابت یک رژیم خاص وجود ندارد و رژیم مناسب بر اساس فاکتور هایی مانند جنسیت، سن، وزن، میزان فعالیت، متفاوت خواهد بود.
فعالیت بدنی و ورزش:
کودک در طول روز بایستی به اندازه کافی فعالیت بدنی داشته باشد. میتوانید در یک برنامه منظم روزانه با او ورزش کنید.
داروها:
داروها در کنترل سطح قند خون و جلوگیری از کاهش وزن کودکان موثرند.
پزشکان برای درمان دیابت نوع 1، از تزریق انسولین استفاده می کنند. در دیابت نوع دو، علاوه بر انسولین داروهایی نیز تجویز می شود.
متفورمین، سیتاگلیپتین، امپاگلیفلوزین از داروهای مصرفی این گروه از بیماران هستند.
انتخاب نوع دارو و میزان مصرف به گزینه های مختلفی وابسته است و نمی توان سر خود برای درمان اقدام نمود.
دیابت در کودکان چه علائمی دارد؟
افراد با توجه به وجود علائم زیر می توانند به امکان ابتلا به دیابت در کودکان پی ببرند. برخی از علائم در هر دو نوع دیابت دیده می شوند.
علائم دیابت نوع 1 عبارتند از:
- گرسنگی
- افزایش تشنگی
- کاهش وزن بدون علت
- افزایش ادرار
- زود رنجی
- بوی دهان (بویی مانند بوی میوه)
- تاری دید
انجمن دیابت کودکان والدین را به بررسی و توجه علائم زیر راهنمایی می کند:
ادرار در نوزادان و کودکان:
اگر نوزادان بیش از حد قنداق یا پوشک خود را خیس می کنند.
تشنگی در کودکان:
کودک بیشتر از حد معمول آب مصرف می کند و این مصرف آب، تشنگی او را بر طرف نمی سازد.
دیابت نوع 2 در کودکان می تواند شامل علائم زیر باشد:
- ادرار مکرر
- تشنگی زیاد
- خستگی
- کاهش وزن غیر معمول و بدون علت
- ترمیم دیر هنگام زخم ها در بدن
- وجود خارش در ناحیه تناسلی (امکان وجود عفونت قارچی در این ناحیه نیز وجود دارد.)
- تاری دید
- شب ادراری (در سنین پایین)
علائم زیر نیز می توانند نشانه دیابت در کودکان باشند:
- ترشح چسبناک در ادرار (نشانه غلظت قند در ادرار)
- کج خلقی در کودکان
- احساس ضعف همراه با خوابیدن زیاد
- گرسنگی یا از دست دادن اشتها (هر دو می توانند اتفاق بیفتد.)
- بیدار نشدن از خواب به دلیل افت شدید قند خون
- آشفتگی، بی حالی، عصبانیت
- درد در ناحیه سر و معده
مطالب مرتبط
آیا می توان توسط آگاهی از علائم ذکر شده، سریع دیابت را تشخیص دهیم؟ این بیماری می تواند بدون علامت نیز در بدن وجود داشته باشد؟
امکان بدون علامت بودن دیابت در کودکان وجود دارد. معمولا علائم زیر بیش از سایر موارد ذکر شده در بالا، نشانه دیابت در کودکان و بزرگسالان هستند:
تشنگی بیش از حد
بیش از حد خسته شدن
ادرار زیاد
والدین با توجه به این سه فاکتور در کودکان متوجه مشکل در بدن آن ها می شوند. این علائم صرفا مخصوص دیابتی ها نمی باشد.
متخصصان غدد و متابولیسم پزشکانی هستند که در تشخیص این بیماری آموزش دیده اند.
اگر هر کدام از علائم شما عیزان را نگران کرده است، به پزشکان متخصص غدد و متابولیسم مراجعه نمایید و در درمان به موقع کوتاهی نکنید.
عوارض بیماری دیابت در صورت تشخیص دیر هنگام چیست؟
بسیاری از بیماران قادر به شناختن این بیماری در خود نیستند. این مسئله موجب شده است تا افراد درگیر عوارض این بیماری شوند.
از عوارض گزارش شده در بیماران عبارتست از:
بیماری های کلیوی:
شایع ترین علت بیماری برای کلیه که می تواند منجر به دیالیز و یا پیوند کلیه شود، همین بیماری دیابت است.
مشکلات بینایی:
در علائم به تاری دید اشاره شد. این تاری دید می تواند تشدید شده و به نابینایی برسد.
بیماری های قلبی و عروقی:
مهمترین علت مرگ و میر در بیماران دیابتی، ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی است.
بیماری اعصاب:
شاید شما نیز شنیده باشید که برخی افراد با داشتن بیماری دیابت مجبور به قطع عضو شده اند.
این اتفاق به دلیل تاثیر دیابت بر اعصاب محیطی و ایجاد اختلالات حسی می باشد. همچنین، این بیماری باعث زخم های مزمن در اندام ها نیز می شود.
بیماری کتواسیدوز دیابتی در کودکان:
این بیماری در صورتی که دیابت نوع 1 و ندرتا نوع 2 در کودکان شناسایی نشود، رخ می دهد.
در بیماری کتواسیدوز دیابتی، میزان هورمون انسولین بسیار کاهش می یابد در نتیجه بدن نمی تواند از قند خون برای تامین انرژی استفاده کند.
زمانیکه بدن نتواند به صورت منظم از قند در خون استفاده کند و هورمون های لازم را برای تامین انرژی آزاد نماید، از چربی خود بدن استفاده می کند.
در این حالت، هورمون هایی که آزاد می شوند، چربی را به عنوان سوخت تجزیه نموده و باعث تولید کتون می شوند. کتون های اضافه با سرعتی بیش تر از سرعت مصرف در خون جمع می شوند و باعث بروز بیماری کتواسیدوز دیابتی خواهند شد.
علائم کتواسیدوز دیابتی چیست؟
-تکرر ادرار (می تواند نشانه عفونت ادراری نیز باشد. پزشک نمونه ادرار را برای تشخیص دقیق آزمایش می کند.)
-افزایش گرسنگی (بدن قند خون را به وسیله تکرر ادرار در کودک دفع می کند، در این زمان کودک کالری لازم را جذب نمی کند. این عامل سبب احساس گرسنگی بیشتر است)
-افزایش تشنگی (تکرر ادرار و از دست دادن غیر معمول آب بدن، تشنگی را به وجود می آورد.)
-کاهش وزن بدون دلیل (مصرف بالای مواد غذایی و کاهش وزن دو فاکتور متناقض هستند. این علامت می تواند شما عزیزان را آگاه کند که بدن در حال تجزیه چربی برای تولید انرژی می باشد.)
-بروز علائمی نظیر آنفولانزا در کودک (پس از ایجاد علائم بالا، کودک احساس بیماری می کند و علائم دیگری نیز بروز می دهد.
تهوع، استفراغ، خشکی در دهان، درد شکم که علائمی شبیه به آنفولانزا هستند.
در کنار این علائم تاری دید و بوی میوه ای در تنفس به دلیل کتون زیاد در بدن آن ها رخ می دهد.)